Rynek energii elektrycznej w UE – czystszy, bardziej konkurencyjny i odporny na ryzyko
Parlament przyjął cztery nowe akty prawne dotyczące rynku energii elektrycznej w UE, które dopełniają pakiet legislacyjny „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków” (tekst po angielsku). Zatwierdzone zostały nowe zasady tworzenia ogólnoeuropejskiego rynku energii elektrycznej, który ma być czystszy, bardziej konkurencyjny i odporny na ryzyko. Akty prawne, aby wejść w życie, będą musiały zostać oficjalnie zatwierdzone przez ministrów państw członkowskich (Rada UE) i opublikowane w Dzienniku Urzędowym UE.
Lepsze warunki dla konsumentów
Nowe przepisy będą korzystne dla konsumentów ponieważ przyniosą między innymi inteligentne liczniki, dostosowywanie cen do dynamiki popytu i możliwość bezpłatnej zmiany dostawcy w ciągu maksymalnie trzech tygodni (a nawet w 24 godziny, ale na dostosowanie się do tego wymogu dostawcy mają czas do 2026 r.).
Państwa członkowskie będą również mogły nadal, pod pewnymi warunkami, regulować czasowo ceny, aby pomóc gospodarstwom domowym dotkniętym lub zagrożonym ubóstwem energetycznym. Jednak głównym sposobem przeciwdziałania temu problemowi powinny być systemy opieki socjalnej.
Jednym z głównych celów nowych przepisów jest zwiększenie przepustowości infrastruktury między państwami UE (do co najmniej 70% potencjału handlowego) w celu ułatwienia transgranicznej sprzedaży energii ze źródeł odnawialnych. Powinno to pomóc w realizacji unijnego celu jakim jest 32% udział energii odnawialnej w koszyku energetycznym do 2030 r.
Obecne przepisy UE zezwalają władzom krajowym na płacenie elektrowniom wykorzystującym paliwa kopalne za pozostawanie w pogotowiu przez ograniczony czas, by zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii w momencie szczytowego zapotrzebowania (tzw. mechanizm zdolności wytwórczych). Nowe przepisy wprowadzą bardziej rygorystyczne limity dla państw członkowskich, które dotują w Europie elektrownie wykorzystujące paliwa kopalne, bo to one są źródłem największego zanieczyszczenia powietrza. Ograniczenia pomocy państwa będą miały zastosowanie do wszystkich nowych elektrowni od dnia wejścia w życie rozporządzenia. Obejmą też, począwszy od 2025 r., istniejące elektrownie. Nowe przepisy przestrzegają zasady praw nabytych, bo nie obejmują umów o zdolnościach wytwórczych zawartych przed 31 grudnia 2019 r.
Zapobieganie przerwom w dostawach energii elektrycznej
Nowe rozporządzenie w sprawie gotowości na wypadek zagrożeń w sektorze energii elektrycznej zapewni obywatelom UE lepszą ochronę przed nagłymi przerwami w dostawach energii elektrycznej. Państwa członkowskie będą zobowiązane do opracowania krajowych planów oceny ryzyka niedoborów i współpracy na szczeblu regionalnym. Państwa członkowskie, które otrzymają w wypadku nagłej potrzeby pomoc od innych państw UE poniosą w ostatecznym rozrachunku uzasadnione koszty takiej operacji.
Lepsza regulacja rynku energii elektrycznej
Aby móc lepiej regulować rynek energii elektrycznej UE, zmieniono zasady ustanawiające Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER). Agencja otrzyma więcej zadań i uprawnień. Sprawozdawca Morten Helveg Petersen (ALDE, Dania) powiedział: ” Reforma Agencji ACER stanowi ważny krok w kierunku bardziej otwartego i lepiej uregulowanego rynku energii elektrycznej. Będzie to korzystne dla klimatu, konsumentów i całej naszej gospodarki”.
źródło informacji i tekstu: Parlament Europejski