FEWE współautorem części zmian do nowelizacji Ustawy o efektywności energetycznej

W piątek 7 maja 2021 roku opublikowany został Dziennik Ustaw nr 868 zawierający nowelizację Ustawy o efektywności energetycznej, która ma na celu implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2002/UE z dnia 11 grudnia 2018 r., zmieniającą dyrektywę 2012/27/UE w sprawie efektywności energetycznej. Nasza Fundacja wraz SAPE-Polska, której FEWE jest członkiem, wzięły udział w pracach nad przygotowaniem propozycji zmian. Niestety pomimo aprobaty samorządów, część propozycji nie została przyjęta.

Za największy sukces wspólnej pracy nad nowelizacją ustawy można uznać wdrożenie koncepcji ułatwiających powrót do rozwoju umów o efekt energetyczny (EPC – Energy Performance Contracting) poprzez partnerstwo publiczno-prywatne (PPP) omawianych podczas spotkań organizacji w ramach okrągłych stołów w latach 2018-2019 dotyczących Finansowania Efektywności Energetycznej w Polsce. Zmiany w artykule 7 nowelizowanej ustawy upraszczają nadmiernie skomplikowane procedury przygotowawcze. Jednak naszym zdaniem wadliwym jest umieszczenie tych przepisów w Rozdziale II regulującym obowiązki sektora publicznego. Przez brak zamieszczenia kluczowych zapisów i definicji w artykule 2 (słowniku pojęć) Ustawy blokowane jest praktyczne w drożenie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/32/WE z dnia 5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Skutkuje brakiem prawidłowego rozwoju  rynku usług energetycznych i ESCO w Polsce. Jedynie 25 firm (stan na 10.05.2021) deklarujących dostarczanie usług energetycznych widnieje na dedykowanej stronie rządowej – Lista dostępnych dostawców usług związanych ze zużyciem energii – Ministerstwo Klimatu i Środowiska – Portal Gov.pl (www.gov.pl) 

Sukcesem jest uznanie przez prawodawcę argumentów SAPE-Polska broniących racji audytorów energetycznych w sporach z Urzędem Regulacji Energetyki (URE). Do Ustawy została wprowadzona definicja energii finalnej pozostająca w ścisłym związku z zapisami dyrektywy 2012/27/UE o efektywności energetycznej. Dzięki temu oszczędności dostarczane do odbiorcy końcowego paliw nie będą już pomniejszane o 10% i więcej.

Autorski pomysł FEWE, mający na celu wzmocnienie pozycji samorządów terytorialnych w procesie inicjalizacji i realizacji działań w zakresie poprawy efektywności energetycznej budynków publicznych i mieszkalnych na ich obszarze uzyskał poparcie w środowisku śląskich samorządowców. Śląskie samorządy realizują liczne programy adresowane, takie jak PONE czy PGN, w których skutkiem wdrażanych inwestycji i działań są drobne oraz rozproszone oszczędności energii. Obecnie nie zgłaszają wygenerowanych oszczędności i uzyskania z tego powodu korzyści, które warte są nagrodzenia. Naszym zdaniem umożliwienie gminom wykorzystanie sytemu Białych Certyfikatów do łączenia drobnych i rozproszonych indywidualnych inwestycji w pakiety na zasadach uwzględniających ich specyficzne uwarunkowania przyczyniłoby się do przyspieszenia procesu transformacji energetycznej, zwiększenia tempa i zakresu realizowanych prac modernizacyjnych. Przy dobrej woli URE i legislatora uproszczenie procedur dla tego wyjątkowo wrażliwego segmentu działań, przyniosłoby wiele korzyści.

Pomysł  wykorzystania systemu białych certyfikatów sprowadzał się do 4 najważniejszych części:

• Zarejestrowania w URE gminnego  programu  przez złożenie  wniosku.
• Raporty realizacyjne wraz audytami byłoby zarówno zawiadomieniem o zakończeniu programu jaki i wnioskiem wydanie praw majątkowych.
• URE wydawałoby biały certyfikat/prawa majątkowe oraz  publikowało kartę audytu.
• Gmina sprzedawałaby prawa majątkowe  PMEF_F na giełdzie  i  mając dodatkowe fundusze mogłaby dalej kontynuować wspieranie mieszkańców.

Powyższe rozwiązanie dodatkowo zwalniałoby samorządu z dublowania prac związanych z nowo wprowadzanym obowiązkiem rejestracji działań w ramach centralnego rejestru oszczędności energii finalnej.

Opisana propozycja znalazła uznanie w Senacie, jednak został odrzucona przez większość sejmową. W czasie prac Senatu, w środowisku samorządowców pojawiły się wątpliwości co do skutków jakie może nieść dla nich nie tylko odrzucenie popieranego przez nie pomysłu FEWE. Dodatkowo, obawy pojawiły się też wobec możliwość zakwalifikowania większości działań finansowanych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego do „środków alternatywnych” rejestrowanych jedynie w tworzonym z dniem 1.01.2022 centralnym rejestrze oszczędności energii. Zamiana zapisów nie była konsultowana samorządami, a ujawniona została dopiero na początku  marcu, tuż przed przekazaniem rządowego projektu pod obrady Sejmu.