Petycja Green Deal – Ratować? Tak, ludzi i planetę!

Petycja

W obliczu bezprecedensowego kryzysu, jaki wywołała epidemia COVID-19, apelujemy do Unii Europejskiej i przywódców krajów członkowskich, aby podeszli do niego solidarnie, odważnie i z otwartością na nowe rozwiązania.

Nie chcemy powrotu do stanu sprzed pandemii – do modelu gospodarki, który pogłębiał nierówności społeczne, zagrażał naszemu zdrowiu, a klimat i środowisko naturalne naszej planety ściągnął na skraj zapaści. Ten kryzys to moment na szybką i radykalną reformę europejskiej gospodarki, by była zieleńsza, bardziej sprawiedliwa i odporniejsza na wstrząsy, które nadejdą.

Żądamy wprowadzenia największego w dziejach programu zielonych inwestycji, wspartego wszelkimi dostępnymi w UE mechanizmami finansowania, który zagwarantuje zieloną i sprawiedliwą odbudowę gospodarki.

Ten apel został przygotowany na podstawie stanowiska podpisanego przez największe europejskie organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony środowiska [1]. Tu można podpisać petycję

Dlaczego jest to ważne?

Wskutek pandemii w UE może zniknąć jedna czwarta miejsc pracy. Tym razem Polska nie będzie „zieloną wyspą” pod żadnym względem: skurczenie się gospodarki i dwucyfrowe bezrobocie to raczej pewnik [2]. A przecież już dziś wielu z nas nie ma pieniędzy na podstawowe potrzeby, choćby na czynsz [3]. Nic dziwnego zatem, że Komisja Europejska przygotowuje potężny plan odbudowy gospodarki.

Tymczasem przedsiębiorstwa z tych branż, które najsilniej zanieczyszczają środowisko (na przykład linie lotnicze i elektrownie węglowe) rozpychają się w kolejce i jako pierwsze domagają się pomocy. Ich lobby jest potężne i wpływowe. Chcą uszczknąć dla siebie jak najwięcej, a pod pretekstem kryzysu osłabić przepisy o ochronie środowiska [4].

Ten plan jest negocjowany właśnie teraz. Postawmy sprawę jasno: potrzeby ludzi są ważniejsze od potrzeb linii lotniczych, producentów pojazdów, fabryk plastiku i innych branż, które zatruwają środowisko. Nie zgadzamy się, by ceną za wyjście z recesji było jeszcze większe wyniszczenie planety. Wiemy, że koronawirus jest bardziej śmiercionośny tam, gdzie powietrze jest bardziej zanieczyszczone. [5]

Program walki z kryzysem gospodarczym, stworzony na wzór powojennego „Planu Marshalla” [6], nie może powtarzać błędów z 2008 roku, kiedy po krachu finansowym państwa ratowały upadające korporacje. Nie wolno ratować banków i koncernów kosztem pracowników, wszystkich ludzi i planety.

Całe szczęście, tym razem sytuacja jest jednak inna.

Tuż, zanim koronawirus rozprzestrzenił się po świecie, Komisja Europejska przygotowywała Europejski Zielony Ład: pakiet reform, które mają przeprowadzić Unię do zielonej i bardzie sprawiedliwej gospodarki.

Kryzys gospodarczy, który już trwa i będzie się pogłębiał, dowodzi, jak bardzo taki pakiet jest potrzebny. 17 krajów, w tym Niemcy, Francja, Włochy i Hiszpania, już teraz naciska na Komisję, by przyjęła Zielony Ład jako podstawę planu wychodzenia z kryzysu [7]. Jednak chodzi więcej niż tylko o wdrożenie dawnego planu. Trzeba go radykalnie pogłębić i rozszerzyć. Jeśli nic teraz nie zrobimy, wpływ na Komisję będą mieli jedynie lobbyści wielkiego przemysłu i rządy państw spierające się o to, czy należy wdrażać Zielony Ład, czy go porzucić. Dlatego Komisja musi usłyszeć też głos obywateli. Zielony Ład to dobry punkt wyjścia, ale sam w sobie nie wystarczy.

Prawdziwy zielony ład, który skutecznie odbuduje gospodarkę i będzie przeciwdziałać kryzysom zdrowia, ekonomii i klimatu, musi spełniać kilka warunków:

• Program antykryzysowy musi obejmować świadczenia społeczne i sprawiedliwą dla wszystkich transformację gospodarki z pełną ochroną praw pracowniczych, a jego zasadniczym celem musi być dobrobyt wszystkich ludzi.
• Wymaga pełnego wdrożenia i zintensyfikowania Europejskiego Zielonego Ładu dla przekształcenia gospodarki w takiej mierze, w jakiej to konieczne, aby dobrobyt ludzi na powrót znalazł się w centrum europejskiego projektu. Celem musi być ochrona mieszkańców Europy przed kolejnymi wstrząsami tej skali co pandemia COVID-19 i przeciwdziałanie zmianie klimatu oraz utracie różnorodności biologicznej na poziomie unijnym, międzynarodowym i krajowym. Plan antykryzysowy musi kontynuować i przyspieszyć wdrażanie założonych celów, strategii i praw, które zawiera Europejski Zielony Ład, a w szczególności wzmocnić jego wymiar socjalny.
• W sektorach wysokoemisyjnych i innych sektorach gospodarki, które cechuje potencjalnie wysoki stopień zanieczyszczania środowiska, takich jak rolnictwo intensywne, pomoc dla przedsiębiorstw może być udzielana wyłącznie pod warunkiem, że działalność tych przedsiębiorstw nie będzie sprzeczna z założonymi celami środowiskowymi i klimatycznymi; żadna pomoc finansowa („bailout”) nie może być udzielana przedsiębiorstwom w tych sektorów gospodarki, które przyczyniają się do zanieczyszczenia środowiska i które nie mają racji bytu w gospodarce jutra.
• Plan antykryzysowy musi obejmować powołanie Funduszu Zielonej i Sprawiedliwej Odbudowy wspartego wszelkimi dostępnymi w UE mechanizmami finansowania, który będzie służył finansowaniu zielonej i sprawiedliwej odbudowy gospodarki. Oznacza to m.in. rozszerzenie wieloletnich ram finansowych (MFF) i zawartych w nich programów wydatków, które co najmniej w 50% muszą zostać przeznaczone na realizację celów związanych z klimatem i różnorodnością biologiczną, stworzenie nowych funduszy, wykorzystanie Europejskiego Mechanizmu Stabilności oraz emisję tzw. euroobligacji.
• Kierować inwestycjami publicznymi i prywatnymi w całym okresie odbudowy na podstawie taksonomii UE, aby przyspieszyć przechodzenie od sektorów zanieczyszczających środowisko do sektorów zielonych; na podobnej zasadzie zasady udzielania kredytów przez Europejski Bank Inwestycyjny powinny do końca 2020 roku zostać zharmonizowane z celami Europejskiego Zielonego Ładu.

Pokrótce, apelujemy do naszych liderów, by w tym kryzysie wykazali się wizją i jednością; aby przedstawili największy w dziejach plan zielonych inwestycji. Politycy muszą oprzeć się pokusie szybkich „korekt” i ratowania gospodarki, która jest społecznie niesprawiedliwa, która zanieczyszcza środowisko i ogrzewa planetę, wyczerpuje surowce naturalne, a zdrowie i dobrostan wszystkich ludzi naraża na wielkie niebezpieczeństwo. Gospodarka w obecnym kształcie jest nie do utrzymania.

Wykorzystajmy ten moment, by stworzyć coś nowego i znacznie lepszego: prawdziwie sprawiedliwą, zrównoważoną i neutralną dla klimatu gospodarkę obiegu zamkniętego, w której ludzie i przyroda będą pomyślnie żyć i się rozwijać. Zyskamy w ten sposób doskonałe, zielone miejsca pracy, ograniczymy skutki zmiany klimatu, odtworzymy środowisko naturalne i zapewnimy naszej gospodarce i naszym społeczeństwom wysoką odporność na przyszłe wstrząsy.

Nadszedł czas, by wspólnie skierować Europę na drogę ku zielonej i sprawiedliwej gospodarce. Razem możemy to osiągnąć!

Przypisy

[1] https://bit.ly/GreenJustRecovery
[2] https://www.mckinsey.com/industries/public-sector/our-insights/safeguarding-europes-livelihoods-mitigating-the-employment-impact-of-covid-19
[3] https://oko.press/jakie-bedzie-bezrobocie-jaki-spadek-pkb/
[4] https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/17/coronavirus-profiteers-condemned-as-polluters-gain-bailout-billions ; https://www.theguardian.com/commentisfree/2020/mar/31/bailouts-coronavirus-state-aid
[5] https://www.theguardian.com/environment/2020/apr/21/preliminary-study-links-air-pollution-to-coronavirus-deaths-in-england
[6] Plan Marshalla, znany także jako Program Odbudowy Europy, pomógł krajom Europy Zachodniej podnieść się ze zniszczeń II wojny światowej.
[7] https://www.climatechangenews.com/2020/04/09/european-green-deal-must-central-resilient-recovery-covid-19/

źródło informacji i tekstu: https://act.wemove.eu/campaigns/ratunek, na tej stronie można podpisać się pod petycją