ING Bank Śląski zbadał jak zyskać poparcie dla walki ze smogiem
Wszystkim Polakom zależy na czystym powietrzu. Problem smogu króluje w przestrzeni publicznej od kilku lat, a informacje o nim pojawiają się najczęściej w okresie jesienno-zimowym. Walka ze smogiem powinna być podejmowana wspólnymi siłami, nie da się jej wygrać w pojedynkę. Dlatego jeśli komuś zależy na czystym powietrzu powinien zdobyć jak najszersze poparcie opinii publicznej, które przełoży się na konkretne działania polityków różnego szczebla. Jak sprawić, aby dla walki ze smogiem pozyskać jak najszersze poparcie? Odpowiedzi na to pytanie podjął się Finansowy Barometr ING przeprowadzając badanie ankietowe na reprezentatywnej grupie 1005 mieszkańców Polski.
Co Polacy wiedzą o smogu?
Mimo dość intensywnej debaty publicznej o smogu Polacy utrzymują raczej korzystną opinię o jakości powietrza w swoim otoczeniu, nawet w sezonie jesienno-zimowym. Więcej spośród nas ocenia jego stan jako bardzo dobry lub raczej dobry (44%), niż jako zły lub zdecydowanie zły (34%). Już samo to wskazuje, że problem zanieczyszczenia powietrza nie jest powszechnie postrzegany jako ważny. Raczej trafnie wskazujemy natomiast główne źródło smogu w Polsce, gdyż zgodnie z opinią większości badanych (57%) są to piece w domach niepodłączonych do centralnego ogrzewania [wedle raportu GUS „Ochrona Środowiska 2017”].
Co Polacy wiedzą o stanie powietrza w najbliższej okolicy?
Na pytanie, jak często Polacy korzystają z możliwości sprawdzenia jakości powietrza (stacje pomiarowe, aplikacje mobilne) uzyskano odpowiedź, że 51% mieszkańców Polski nie robi tego nigdy lub prawie nigdy, zaś ok. 40% sprawdza jakość powietrza przynajmniej kilka razy w miesiącu, a ok. 15% nawet kilka razy w tygodniu. Co ciekawe, im częściej ktoś sprawdza poziom smogu w swojej okolicy, tym większe jest prawdopodobieństwo, że będzie miał negatywną opinię na temat jakości powietrza.
Ile Polacy byliby skłonni zapłacić za czyste powietrze?
Wiadomo, że walka ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza wymaga kosztownych inwestycji, jak np. wymiana kotłów, instalacja odnawialnych źródeł energii, termomodernizacja. Pojawia się w związku z tym pytanie, czy i do jakiego stopnia Polacy byliby gotowi sfinansować te inwestycje z własnych podatków. Aby odpowiedzieć na to pytanie, poproszono respondentów Finansowego Barometru ING o wskazanie kwoty (na specjalnym suwaku), jaką byliby gotowi przekazywać co miesiąc na walkę ze smogiem i zanieczyszczeniem powietrza. Suwak był domyślnie umieszczony na polu o wartości 10 zł, a można było go przesunąć między 0 zł a 100 zł.
Przeciętna wartość wskazywana przez Polaków wynosiła 18 zł na miesiąc. To stosunkowo dużo. Gdyby wszystkich pracujących w Polsce (ok. 16 mln osób) obciążyć podatkiem w tej wysokości, to rocznie budżet państwa dysponowałby kwotą 3,4 mld zł na walkę z zanieczyszczeniem powietrza i smogiem. Owo 18 zł na miesiąc to tylko wartość przeciętna i może być bardzo myląca. Spójrzmy więc na cały rozkład odpowiedzi.
Jak zyskać poparcie dla walki ze smogiem?
Po pierwsze, warto promować samodzielne sprawdzanie poziomu smogu i zanieczyszczenia powietrza. Im więcej osób będzie to robić, tym gorsza będzie ogólna ocena jakości powietrza przez polskie społeczeństwo. Z biegiem czasu, walka z zanieczyszczeniem powietrza zyska coraz większy priorytet w programach politycznych. Po drugie, z Finansowego Barometru ING wynika, że Polacy są gotowi do poniesienia pewnej ofiary (w postaci podatku, czy wyższych cen energii), aby móc cieszyć się czystym powietrzem. Wymaga to oczywiście zaufania do państwa, że dodatkowe obciążenia rzeczywiście posłużą walce ze smogiem a nie zostaną spożytkowane na inne cele. O takie zaufanie nie jest łatwo, ale można spróbować zbudować mechanizmy zapewniające transparentność wydawania środków z nowej daniny.
