Europejski Zielony Ład: Komisja Europejska proponuje przyspieszenie renowacji i dekarbonizacji budynków
15 grudnia br. Komisja Europejska zaproponowała dostosowanie przepisów dotyczących charakterystyki energetycznej budynków do europejskiego Zielonego Ładu i obniżenie emisyjności budynków w UE do 2050 r. Opublikowała też dokument roboczy służb Komisji, w którym nakreślono możliwe scenariusze ścieżki transformacji w kierunku bardziej odpornego, ekologicznego i cyfrowego ekosystemu budowlanego.
Zmiana dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków jest częścią wniosków Komisji „Fit for 55”, których celem jest realizacja Europejskiego Ładu i Europejskiego Prawa Klimatycznego. Uzupełnia ona pozostałe elementy pakietu przyjętego w lipcu 2021 r., określając wizję osiągnięcia do 2050 r. zeroemisyjnych budynków. Jest to kluczowy instrument ustawodawczy służący osiągnięciu celów dekarbonizacji na rok 2030 i 2050.
Budynki są największym konsumentem energii w Europie, zużywają 40 proc. naszej energii i powodują 36 proc. emisji gazów cieplarnianych. Dzieje się tak, ponieważ większość budynków w UE nie jest efektywna energetycznie i nadal w większości są one zasilane paliwami kopalnymi.
Musimy pilnie coś z tym zrobić, ponieważ ponad 85 proc. dzisiejszych budynków będzie nadal stało w 2050 roku, kiedy to Europa musi stać się neutralna dla klimatu – powiedział Kadri Simson, komisarz ds. energii.
Komisja jest też zdeterminowana, aby zmniejszyć ubóstwo energetyczne. Ponad 30 milionów budynków w UE zużywa nadmierną ilość energii (co najmniej 2,5 razy więcej niż przeciętne budynki), co powoduje wzrost rachunków za energię dla gospodarstw domowych. Korzyści płynące z niższych rachunków za energię są jeszcze bardziej istotne w obecnej sytuacji wysokich cen energii. Osoby mieszkające w budynkach o najgorszej charakterystyce energetycznej oraz osoby zagrożone ubóstwem energetycznym skorzystałyby z odnowionych i lepszych budynków, a także z niższych kosztów energii, i byłyby zabezpieczone przed dalszym wzrostem cen rynkowych i ich niestabilnością.
Stymulowanie renowacji domów i innych budynków wspiera ożywienie gospodarcze i tworzy nowe możliwości zatrudnienia. Co więcej, renowacja energetyczna prowadzi do obniżenia rachunków za energię, a w efekcie końcowym inwestycja się zwraca. Dzisiejszy wniosek w sprawie charakterystyki energetycznej budynków ma na celu zwiększenie tempa renowacji energetycznej w całej UE poprzez usunięcie przeszkód utrudniających renowację oraz zapewnienie wsparcia finansowego dla niezbędnych inwestycji początkowych. Skupiając się na budynkach o najgorszej charakterystyce energetycznej, nadaje się priorytet najbardziej opłacalnym renowacjom i pomaga w walce z ubóstwem energetycznym – powiedział Frans Timmermans, wiceprzewodniczący wykonawczy ds. Europejskiego Zielonego Ładu.
Komisja proponuje, aby od 2030 r. wszystkie nowe budynki były zeroemisyjne. Aby wykorzystać potencjał szybszych działań w sektorze publicznym, już od 2027 r. wszystkie nowe budynki użyteczności publicznej muszą być zeroemisyjne. Oznacza to, że budynki muszą zużywać niewiele energii, być w jak największym stopniu zasilane ze źródeł odnawialnych, nie emitować na miejscu żadnych emisji dwutlenku węgla z paliw kopalnych i muszą wskazywać na świadectwie charakterystyki energetycznej swój potencjał globalnego ocieplenia w oparciu o emisje w całym cyklu życia.
Jeśli chodzi o renowacje, zaproponowano nowe minimalne normy charakterystyki energetycznej na poziomie unijnym, zgodnie z którymi 15 proc. budynków w każdym państwie członkowskim, które osiągają najgorsze wyniki, musi zostać podniesione z klasy G świadectwa charakterystyki energetycznej do co najmniej klasy F do 2027 r. w przypadku budynków niemieszkalnych i do 2030 r. w przypadku budynków mieszkalnych.
Obowiązek posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej rozszerza się na budynki poddawane ważniejszej renowacji, budynki w przypadku których odnawiana jest umowa najmu oraz wszystkie budynki publiczne. Budynki lub jednostki budowlane, które są oferowane na sprzedaż lub wynajem, również muszą posiadać świadectwo, a klasa charakterystyki energetycznej będzie musiała być podawana we wszystkich ogłoszeniach. Do 2025 r. wszystkie świadectwa muszą być oparte na zharmonizowanej skali od A do G.
Krajowe Plany Renowacji Budynków będą w pełni zintegrowane z Krajowymi Planami Energetycznymi i Klimatycznymi. Zapewni to porównywalność i możliwość śledzenia postępów, a także stworzy bezpośrednie powiązanie z mobilizacją środków finansowych i uruchomieniem niezbędnych reform i inwestycji. Plany te będą musiały obejmować plany działania na rzecz stopniowego wycofania paliw kopalnych z ogrzewania i chłodzenia najpóźniej do 2040 r., a także ścieżkę przekształcenia krajowych zasobów budowlanych w budynki o zerowej emisji do 2050 r.
Dzisiejszy wniosek wprowadza też „paszport renowacyjny” dla budynków, który stanowi dla właścicieli narzędzie ułatwiające planowanie i stopniową renowację w kierunku zerowej emisji. We wniosku zdefiniowano „normy dotyczące portfela kredytów hipotecznych” jako mechanizm mający na celu zachęcenie kredytodawców do poprawy charakterystyki energetycznej ich portfela budynków oraz zachęcenie potencjalnych klientów do zwiększenia efektywności energetycznej swoich nieruchomości. Komisja zachęca również państwa członkowskie do uwzględnienia kwestii związanych z renowacją w zasadach finansowania publicznego i prywatnego oraz do ustanowienia odpowiednich instrumentów, w szczególności dla gospodarstw domowych o niskich dochodach. Od 2027 r. nie należy stosować żadnych zachęt finansowych do instalowania kotłów na paliwa kopalne, a państwa członkowskie mają prawną możliwość wprowadzenia zakazu stosowania paliw kopalnych w budynkach.
Nowe przepisy zachęcają też do stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK) i inteligentnych technologii w celu zapewnienia wydajnego funkcjonowania budynków i zawierają wezwanie do utworzenia cyfrowych baz danych budynków. Jeśli chodzi o mobilność, we wniosku wspiera się rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach mieszkalnych i komercyjnych oraz udostępnia się więcej wydzielonych miejsc parkingowych dla rowerów. źródło
informacji: Komisja Europejska, informacja prasowa z dn. 15.12.2021